Gazeta Podatkowa nr 87 (1128) z dnia 30.10.2014

Jak wyliczyć odsetki od podatku wpłacanego po terminie?

Podatnik, regulując zaległość podatkową, musi pamiętać o doliczeniu odsetek za zwłokę. Ustala się je - w zależności od okoliczności powstania zadłużenia - według stawki podstawowej lub obniżonej. Wpłata nieuwzględniająca tych obciążeń jest dzielona proporcjonalnie na podatek i odsetki za zwłokę.

Podstawowe zasady

Podatnik, regulując podatek po terminie płatności, musi liczyć się z dodatkowymi kosztami: obciążeniami odsetkowymi. Odsetki za zwłokę trzeba uiścić za każdy dzień opóźnienia. Są one naliczane od dnia następującego po dniu, w którym upłynął termin płatności podatku, do dnia wpłaty długu (włącznie z tym dniem). Nie ma znaczenia, czy pierwszy dzień okresu odsetkowego to dzień roboczy, czy wolny od pracy.

Kalkulator odsetek podatkowych jest dostępny w serwisie www.kalkulatory.gofin.pl.

Odsetki za zwłokę wylicza się, mnożąc najpierw kwotę zaległości podatkowej przez liczbę dni zwłoki i obowiązującą w tym czasie stawkę odsetek, a następnie dzieląc wynik przez 365. Uzyskaną wartość zaokrągla się do pełnych złotych. Końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 gr pomija się, a wynoszące 50 gr i więcej podwyższa do pełnych złotych. Jeżeli dług istniał w okresach, w których obowiązywały różne stawki odsetek za zwłokę, odsetki nalicza się odrębnie za każdy z nich. Zaokrągleniu podlega natomiast suma kwot za poszczególne okresy (przykład 1). Nie wpłaca się jednak odsetek, których kwota, przed zaokrągleniem, nie przekracza 8,70 zł.

Odsetki za zwłokę ustala się oddzielnie od każdej zaległości podatkowej. Jest to szczególnie istotne w przypadku danin rozliczanych w określonych cyklach, np. miesięcznie lub kwartalnie. Zaległością podatkową jest podatek wykazany do zapłaty za dany okres rozliczeniowy. Nie należy sumować kwot za dwa lub więcej okresów rozliczeniowych.

Wyjątkowa preferencja

Podatnicy wpłacający zaległość podatkową wynikającą z korekty deklaracji mogą liczyć na częściową redukcję obciążeń odsetkowych. Odsetki za zwłokę są bowiem naliczane według obniżonej stawki wynoszącej 75% stawki podatkowej. Zastosowanie tej preferencji uzależnione jest od spełnienia kilku warunków.

Korekta deklaracji, której efektem jest ujawnienie zaległości podatkowej, nie może być dokonana pod wpływem uruchomienia przez urzędników procedur mających na celu weryfikację rozliczeń. Obniżonych odsetek nie stosuje się, jeżeli korekta zostanie złożona po doręczeniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej przez urząd skarbowy lub postępowania kontrolnego przez urząd kontroli skarbowej, a gdy nie wysyła się zawiadomienia - po zakończeniu działań kontrolnych. Takie samo wyłączenie obowiązuje w przypadku korekty dokonanej w wyniku czynności sprawdzających. Przeszkodą w zastosowaniu obniżonych odsetek za zwłokę nie jest natomiast wszczęcie wymienionych działań weryfikacyjnych po złożeniu przez podatnika korekty deklaracji, ale przed zapłatą wynikającej z niej zaległości podatkowej.

Ważny jest ponadto termin rozliczenia się z fiskusem. Pełną kwotę zadłużenia - zarówno zaległy podatek, jak i odsetki za zwłokę - trzeba uregulować w ciągu 7 dni od dnia złożenia przez podatnika korekty deklaracji (przykład 2).

Niepełna wpłata

Zapłata odsetek za zwłokę następuje w praktyce wraz z zaległym podatkiem jednym przelewem lub wpłatą gotówkową. Wpłaty dokonuje się na rachunek bankowy urzędu skarbowego przeznaczony do obsługi należności z tytułu danej daniny. Podatnik posiadający zaległości podatkowe z różnych tytułów - w kilku podatkach albo w tym samym podatku, ale za różne okresy rozliczeniowe - może regulować je w dowolnej kolejności. Musi jedynie wskazać, na poczet którego długu ma być zaliczona wpłacana kwota (wystarczy podać odpowiedni tytuł wpłaty). Urzędnicy są związani takim oświadczeniem. Jeżeli natomiast podatnik go nie złoży, wpłatę zalicza się na zobowiązania począwszy od tego o najwcześniejszym terminie płatności.

Kwota, która nie pokrywa w całości zaległości podatkowej i odsetek za zwłokę, jest zaliczana proporcjonalnie na poczet zaległości podatkowej i odsetek za zwłokę. Dokonuje się tego w stosunku, w jakim w dniu wpłaty pozostaje kwota zaległości podatkowej do kwoty odsetek. Nie wolno zastosować innej metody, np. zaliczyć wpłaty tylko na podatek. Kwota podatku, która zostaje po opisanym rozliczeniu, w dalszym ciągu obciąża podatnika jako zaległość podatkowa. Rosną więc od niej odsetki za zwłokę.

Konsekwencją wpłaty kwoty nieuwzględniającej całego zadłużenia ujawnionego w wyniku korekty deklaracji jest ponadto utrata prawa do zastosowania obniżonych odsetek za zwłokę. Warunkiem redukcji obciążeń odsetkowych jest uregulowanie w terminie zaległości wraz z należnymi odsetkami za zwłokę.

Urząd skarbowy ma obowiązek wydać postanowienie w sprawie rozliczenia kwoty niewystarczającej na pokrycie całej zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę. Pełni ono rolę informacyjną - nie przesądza o istnieniu długu wobec fiskusa. Podatnik ma jednak możliwość zweryfikowania wyliczeń. Urząd skarbowy musi bowiem określić wysokość zaległego podatku i odsetek na dzień dokonania wpłaty oraz wskazać sposób zarachowania. Na postanowienie można złożyć zażalenie do izby skarbowej.