Ustalenie odsetek w związku z opóźnieniem wypłaty nagrody jubileuszowej

Czy pracownik może żądać odsetek ustawowych za opóźnienie w wypłacie nagrody jubileuszowej?

Tak, pracownik ma prawo do odsetek ustawowych za opóźnienie, jeśli pracodawca nie wypłacił należnej nagrody jubileuszowej w dniu osiągnięcia przez niego wymaganego stażu pracy.

Nagroda jubileuszowa nie jest świadczeniem powszechnym, przysługującym wszystkim pracownikom, lecz stanowi szczególne uprawnienie wypłacane tylko tym pracownikom, dla których świadczenie to przewidziano w przepisach branżowych lub w przepisach wewnątrzzakładowych. Pracodawca może ustanowić prawo do nagrody jubileuszowej w układzie zbiorowym pracy, regulaminie wynagradzania, czy nawet w umowie o pracę danego pracownika.

Wbrew nazwie nagroda jubileuszowa jest świadczeniem o charakterze wynagrodzeniowym oraz roszczeniowym. W istocie więc ma ona charakter należnej pracownikowi premii, a nie nagrody. Tak też wskazywał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 maja 2012 r. (sygn. akt I PK 174/11).

Nagroda jubileuszowa powinna być wypłacona pracownikowi w dniu, w którym upływa okres uprawniający do jej nabycia. Jeśli pracodawca nie wypłaci nagrody w tym terminie, to popada w opóźnienie, z czym wiąże się prawo pracownika do odsetek. Jak wynika z art. 481 § 1 K.c., jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności. Przy czym, jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Przepis ten z mocy odesłania zawartego w art. 300 K.p. ma zastosowanie także do stosunków pracy.

Przepis art. 481 § 1 K.c. obciąża dłużnika obowiązkiem zapłaty odsetek za sam fakt opóźnienia w spełnieniu świadczenia pieniężnego i to bez względu na przyczyny uchybienia terminowi płatności. Pracodawca ma zatem obowiązek zapłacić pracownikowi odsetki choćby nie dopuścił się zwłoki w rozumieniu art. 476 K.c. i choćby pracownik nie poniósł z tego tytułu żadnej szkody.

W praktyce wątpliwości może jednak budzić sytuacja, gdy pracownik wykaże swój staż pracy uprawniający do nagrody jubileuszowej w dacie późniejszej niż upływ okresu pozwalającego na otrzymanie nagrody. Przykładowo, w czasie zatrudnienia pracownik doniósł nowe dokumenty wskazujące, że już rok wcześniej powinien uzyskać nagrodę jubileuszową. Sąd Najwyższy wypowiadając się w wyroku z dnia 19 sierpnia 1999 r. (sygn. akt I PKN 189/99, OSNP 2000/22/819) stwierdził, że: "Nagroda jubileuszowa jest wymagalna niezwłocznie po nabyciu do niej prawa i od tej chwili należą się odsetki, choćby pracownik później wykazał okoliczności stanowiące przesłanki uprawniające do nagrody, a pracodawcy nie można było przypisać winy w opóźnieniu (...).". Wydaje się jednak, że w takim przypadku wypłata odsetek ustawowych za opóźnienie byłaby sprzeczna z zasadami współżycia społecznego, co mógłby podnosić pracodawca, gdyby pracownik pozwał go o ich wypłatę.

Prawo do nagrody jubileuszowej, jako świadczenia ze stosunku pracy, przedawni się po upływie 3 lat od dnia jej wymagalności (art. 291 § 1 K.p.). Zatem od dnia, w którym upłynął okres zatrudnienia uprawniający pracownika do otrzymania nagrody jubileuszowej zaczyna biec trzyletni termin przedawnienia. Upływ tego terminu powoduje, że pracodawca może się skutecznie zwolnić od obowiązku wypłaty nagrody, podnosząc zarzut przedawnienia, chyba że w tym okresie nastąpiła przerwa lub zawieszenie biegu przedawnienia, co skutkowało przedłużeniem jego terminu. Zasadniczo więc, jeśli uprawniony pracownik wystąpi o zapłatę należnej mu nagrody jubileuszowej po upływie 3 lat od dnia jej wymagalności, to pracodawca może odmówić wypłacenia tej nagrody powołując się na upływ przedawnienia.